turkiye kapitalizmin sosyal devlet gibi satildigi bir ulkedir. ornegin kara yolunu karayollari yapar gibi gozukur, ama ozel sirkete ihale eder. ozel sirket yolun sahibi degildir ama tum gelirini toplar. eger ozel sirkete yaptirilmadiysa alicisi ciktiginda ilk firsatta ozellestirilir. Kagit ustunde her yol devletin ama pratikte geliri ozel sirketin olur, ya da alicisi ciktiginda olacaktir. Bu sayede devlet yol yaptigi icin vergi toplayabilecek, hukumet ise oy toplayabilecektir. Ozel sirket ise gecis ucreti. yani vatandas hem yolun yapimina para oder, hem uzerinden gecmeye.
ornegin almanya sosyal devlettir ama ayni zamanda kapitalist bir devlettir. yolun yapimini devlet ozel sirkete ihale eder, sirket yapar. yolun mulk sahibi devlettir, devlet uygun gorurse yolu ucretlendirir ve gelir devlet kasasina kalir. uygun gormezse ucretlendirmez. bu konuda hicbir ozel sirket ile baglayici bir sozlesmesi yoktur. devlet malini yine halkinin hizmetine ucretsiz sundugu kadar sosyal devlet, halkin ozel sirketlerden isterse hizmet alacagi kadar da kapitalisttir. ornegin sosyal sigorta, istersen ozel sigorta yaparsin, devlet guvencesinden cikarsin, istersen de devlet sigortasinda kalirsin. ama turkiyede ozel sigortan varsa bile devlet sigortasindan cikamazsin ikisine de para odersin.
kisacasi turkiye vergi toplarken kapitalizim iceren sosyal devlet. turk bir calisan emeginin yaklasik %40-%50 si gibi kismini vergi olarak odemek zorunda ama universite harci oder, kopru gecis ucreti oder, doktor muayene ucreti oder. alman bir calisan emeginin isterse %40-%50 sini vergi olarak oder bu kalemlere ucret odemez, ama isterse de sitemden cikar ve az vergi oder. abd vatandasi ise sistemin disindadir zaten toplum icin tehtid olma riski olmadigi surece herseyden kendi sorumludur, o oranda da %15-%25 (eyalete gore) gibi vergi oder. Turkiyede ise hizmet sunarken ihale destekli, tekelci kapitalizim. ama hizmeti almak icin abd gibi ucret odemek gerekir, turkiyede sadece bir kisim azinlik ucretsiz hizmetten yararlanabilir(yesil kart sahibi tamamen ucretsiz saglik hizmeti, universite okumak isteyen maksimum %20 gibi azinlik devlet universitesi okuyabilir, ya da devlet resmi arac sahibi otoyol ucreti odemez).
genelde vergi oranlari dusuk ise kapitalist, vergi oranlari yuksek ve sosyal guvence var ise sosyal devlet+kapitalis olur. Ama Turkiyenin sistemi istisna, kendine has cok akilli ve ozel bir sistemdir.
0